Biodiversiteit

Ecotoerisme: wat zijn de consequenties voor wilde fauna?

Ecotoerisme is een fusie tussen twee woorden die een vorm van duurzaam reizen aanduiden waarbij natuur en wilde dieren de hoofdrollen spelen in beschermde gebieden. Het is echter moeilijk om een grens te vinden tussen een goede praktijk, waar het avontuur beperkt blijft uit respect voor de omgeving en het wildleven, en exploitatie met winst als oogpunt en grote gevolgen voor het welzijn van de dieren.

Tot welke omvang is ecotoerisme duurzaam?

Zwemmen met dolfijnen, luipaarden zien jagen, toeschouwer zijn bij een nest van bedreigde schildpadden dat uitkomt: dit zijn unieke ervaringen voor mensen die enkel het weinig verrassende stadsleven kennen. We zouden echter onze enthousiasme moeten limiteren om de realiteit te begrijpen, we zouden moeten kijken vanuit het oogpunt van het dier die van nature niet gewend is aan menselijk publiek. Een recent onderzoek door professor Daniel Blumstein van de University of California, dat gepubliceerd is in Trends in Ecology and Evolution, suggereert dat gewenning aan de aanwezigheid van mensen het gedrag van het dier veranderd. In het bijzonder zou het constant in het middelpunt van de aandacht zijn de natuurlijke dynamiek van predatie kunnen veranderen: “Wanneer dieren op een ‘goedaardige' manier omgaan met mensen, raken ze minder waakzaam. Wanneer dieren zich op gemak gaan voelen met mensen in de buurt, kunnen ze gewaagder zijn in andere situaties. Als deze gewaagdheid doorzet richting echte roofdieren, kan het sterftecijfer van het diersoort toenemen". De hinderlijke menselijke aanwezigheid kan er dus zowel voor zorgen dat herbivoren hun verdediging laten vallen en zich zwakker maken tegenover stropers en roofdieren, als dat roofdieren, die afhankelijk zijn van onzichtbaarheid, favoriete jaaglocaties gaan verlaten

Mens en dier: omdraaien van het oogpunt

Terwijl we wachten op de resultaten van in hoeverre de menselijke aanwezigheid effect heeft op het balans bij de dieren kunnen we proberen het perspectief te veranderen: natuur en dier niet in onze dienst maar precies het tegenovergestelde. Een voorbeeld dat dichtbij komt is Just Freedom, de eenheid voor de herstel van de wolf, gedoneerd door Almo Nature aan het Centro Tutela e Ricerca Fauna Esotica e Selvatica – Monte Adone, met als doel het zorgen voor en herintroduceren van gewonde en in nood geraakte wolven in de natuur. Geen nut voor winst of entertainment maar enkel de wil om de natuur van een geheimzinnig roofdier te bevredigen. Een roofdier dat vanwege stropers de hulp nodig heeft van de mens. Een andere aanpak dat mens en dier niet als tegenpolen neerzet maar zoekt naar de zekerheid van co-existentie zonder wederzijdse schade en dus daadwerkelijk ‘duurzaam'.